Με αφορμή τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική επανάσταση του 1821 και την έκδοση, «Μόδα και Πολυτέλεια στη Βλαχία της Ελληνικής επανάστασης» οι εκδόσεις Ακρίτας εγκαινιάζουν μία σειρά 4 διαδικτυακών ομιλιών με κεντρικό θέμα:
«Η συμβολή των Ελλήνων των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών στην Ελληνική Επανάσταση»
Σάββατo 6, 13, 20, 27 Μαρτίου 2021, 18:00-20:00
Οι ομιλίες θα μεταδίδονται ζωντανά από το Facebook του Ιδρύματος Θεοχαράκη και των εκδόσεων Πορφύρα-Ακρίτας και το YouTube των εκδόσεων Πορφύρα-Ακρίτας
4 συναντήσεις όπου ένας δημοσιογράφος και ένας ιστορικός μαζί με τον συγγραφέα του βιβλίου θα συζητήσουν για την Ελληνική επανάσταση αλλιώς, όχι μέσα από το πρίσμα των πολεμικών επιχειρήσεων και των εμφύλιων αλλά μέσα από την καθημερινή ζωή των Ελλήνων των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών, οι οποίοι προετοίμασαν σε μεγάλο βαθμό το έδαφος για την εθνική παλιγγενεσία.
Επωφελούμενοι από την απόφαση της Υψηλής Πύλης να αντικαταστήσει, το 1711 στη Mολδαβία και το 1715 στη Βλαχία, τους εγχώριους ηγεμόνες με εκπροσώπους οικογενειών του Φαναρίου, πολλοί υπόδουλοι Έλληνες θεώρησαν σκόπιμο να αναζητήσουν μια καλύτερη μοίρα στις εκβολές του Δούναβη. Εκτός από τον φυσικό πλούτο των επαρχιών και τις οικονομικές ευκαιρίες, τους προσέλκυσαν η πλήρης εσωτερική αυτονομία και τα παλαιά προνόμια των επαρχιών, τα οποία απαγόρευαν στους μουσουλμάνους την ανέγερση λατρευτικών χώρων καθώς και τη μόνιμη εγκατάσταση στις Ηγεμονίες. Έτσι, στο Βουκουρέστι και στο Ιάσιο, στην Κραγιόβα και το Ράμνικο αλλά και σε άλλες πόλεις της Βλαχίας και της Μολδαβίας, οι Έλληνες μπόρεσαν να καταστρώσουν μακριά από το άγρυπνο βλέμμα των Οθωμανών σχέδια απελευθέρωσης που αποκορυφώθηκαν με τα ανδραγαθήματα του Αλέξανδρου Υψηλάντη και του Ιερού Λόχου. Και πέραν από την επαναστατική τους δράση δημιούργησαν μαζί με τους ντόπιους έναν οικείο πολιτισμό, αισθητά διαφορετικό από εκείνο της κυρίως Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εξαιτίας της πλήρους απουσίας κάθε ισλαμικού στοιχείου. Αναμφίβολα, σε μια πρώτη φάση οι εγκατεστημένοι βόρεια του Δούναβη Έλληνες, οι οποίοι αποκαλούνται με τον γενικό συμβατικό όρο Φαναριώτες, από τους προστάτες τους στους θρόνους του Βουκουρεστίου και του Ιασίου, συνέβαλαν στον εξανατολισμό του τρόπου ζωής στις Ηγεμονίες, αλλά αργότερα, από το τελευταίο τέταρτο του 18ου αιώνα, συνεισέφεραν καθοριστικά, μαζί με τους Ρώσους των προσωρινών κατοχικών δυνάμεων, στη διείσδυση των προοδευτικών ιδεών και των στοιχείων δυτικού πολιτισμού στη Βλαχία και τη Μολδαβία.
Πρόγραμμα διαδικτυακών συναντήσεων / Ομιλητές
Α΄ Διαδικτυακή συνάντηση
Σάββατο 6 Μαρτίου 18.00
Ομιλητές: Παύλος Τσίμας, δημοσιογράφος – Μαρία Ευθυμίου, Ιστορικός, Καθ. Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η Μαρία Ευθυμίου σπούδασε Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη Σορβόννη. Διδάσκει Ιστορία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 1981. Την τελευταία δεκαετία προσέφερε δωρεάν σε δεκάδες ακροατές, σε καθημερινή βάση, σε όλη την Ελλάδα, εσπερινά μαθήματα Παγκόσμιας και Ελληνικής ιστορίας. Έχει συγγράψει τρία βιβλία Ιστορίας καθώς και περί τα 70 άρθρα και συμβολές σε επιστημονικά συνέδρια και περιοδικά Ιστορίας. Το έτος 2013 τιμήθηκε με το «Βραβείο Εξαίρετης Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας εις μνήμην Β. Ξανθόπουλου –Στ. Πνευματικού».
Ο Παύλος Τσίμας είναι δημοσιογράφος. Γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1953. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε ως δικηγόρος. Από το 1981 εργάζεται ως δημοσιογράφος. Ήταν, για μια δεκαετία, πολιτικός συντάκτης της εφημερίδας «Ριζοσπάστης» και αργότερα διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού «902», της εφημερίδας «ΠΡΩΤΗ» και του περιοδικού «Ταχυδρόμος». Από το 1991 είναι τακτικός αρθρογράφος της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ». Το 1985 πήρε το βάπτισμα του ραδιοφωνικού πυρός στον «Αθήνα 9,84» και το 1993 παρουσίασε για πρώτη φορά την ενημερωτική εκπομπή «Μετρό» από την τηλεόραση του ΣΚΑΪ. Από τότε δημιουργεί και παρουσιάζει ενημερωτικές εκπομπές για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση, έχοντας συνεργαστεί με το MEGA και την ΕΡΤ. Συνεχίζει στον αέρα του ΣΚΑΪ 100,3 με την εκπομπή «Ημερολόγιο».
Β΄ Διαδικτυακή συνάντηση
Σάββατο 13 Μαρτίου 18.00
Ομιλητές: Άρης Πορτοσάλτε, δημοσιογράφος – Ανδρόνικος Φάλαγκας, PhD
Ο Άρης Πορτοσάλτε είναι δημοσιογράφος. Από το 1991 παρουσιάζει εκπομπές ειδήσεων στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ και από το 1996 στην πρωινή ζώνη. Σήμερα, κάνει εκπομπή από τις 8 το πρωί στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ 100,3, ενώ στήριξε και την τηλεοπτική προσπάθεια του σταθμού, συμπαρουσιάζοντας την πρωινή ζώνη ενημέρωσης «24 Ώρες ΣΚΑΪ». Ήταν επίσης ο συντονιστής του προγράμματος 1821: Η γέννηση ενός έθνους κράτους (2011), γνωστού προγράμματος του ΣΚΑΪ. Στις 17 Δεκεμβρίου 2014 ο Πορτοσάλτε ξεκίνησε να παρουσιάζει τη σειρά ραδιοφωνικών εκπομπών Γνωρίζοντας την ιστορία μας – Η γέννηση ενός αρχιπελάγους σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου και τα Πανεπιστήμια Αιγαίου, Κρήτης και Θεσσαλονίκης.
Ο Ανδρόνικος Φάλαγκας έχει γεννηθεί στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από το πανεπιστήμιο Paris 1 Panthéon-Sorbonne. Έχει διδάξει σε πανεπιστήμια και ακαδημαϊκά ιδρύματα της Γαλλίας, Ελλάδας, Ρουμανίας, Κύπρου, Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών. Η διδακτορική του διατριβή και το εν γένει ερευνητικό και συγγραφικό του έργο επικεντρώνονται στις ελληνορουμανικές σχέσεις.
Γ΄ Διαδικτυακή συνάντηση
Σάββατο 20 Μαρτίου 18.00
Ομιλήτριες: Βίκυ Φλέσσα, δημοσιογράφος – Νάντια Μαχά, Επίκ. Καθηγήτρια Λαογραφίας ΔΠΘ
Η Βίκυ Φλέσσα είναι δημοσιογράφος. Σπούδασε κλασική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές της με υποτροφία στη Νομική Σχολή Αθηνών. Έχει εργαστεί τριάντα χρόνια ως δημοσιογράφος σε εφημερίδες (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ), ραδιόφωνο (ΑΘΗΝΑ 9.84, ΕΡΑ 4) και τηλεόραση (ΕΡΤ, Star, Antenna). Η εκπομπή της «ΣΤΑ ΑΚΡΑ» στην ΕΡΤ είναι η μακροβιότερη εκπομπή συνεντεύξεων στην ελληνική τηλεόραση, όπου έχουν φιλοξενηθεί εξέχουσες προσωπικότητες της Επιστήμης, της Τέχνης, της Θεολογίας και της Φιλοσοφίας από την Ελλάδα και τον κόσμο. Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων, της Διεθνούς Αμνηστίας και της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Είναι έγγαμη και μητέρα ενός γιου.
Η Αθηνά (Νάντια) Μαχά σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Το 2006 ολοκλήρωσε τον κύκλο των σπουδών της στη Μουσειολογία (Ελληνοαμερικανικό Κολλέγιο Αθηνών, κλάδος ειδίκευσης: Μουσειολογία – Πολιτιστική Διαχείριση) και το 2011 το διδακτορικό της στη Λαογραφία (με άριστα) στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Έχει διδάξει στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης «Εισαγωγή στη Λαογραφία», «Λαϊκή τέχνη» και «Έντεχνος λαϊκός λόγος». Από το 1997 έως και το 2004 εργάστηκε ως επιμελήτρια στο Μουσείο Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας του Λυκείου των Ελληνίδων όπου ανέλαβε την οργάνωση, τον σχεδιασμό και την επιμέλεια ή/και τη συν επιμέλεια περιοδικών θεματικών εκθέσεων «Παραδοσιακές ενδυμασίες της Θράκης», «Γυναικείες ελληνικές τοπικές φορεσιές». Το 2018 εκλέχτηκε Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του ΔΠΘ.
Δ΄ Διαδικτυακή συνάντηση
Σάββατο 27 Μαρτίου 18.00
Ομιλητές: Σία Κoσιώνη, δημοσιογράφος – Θάνος Βερέμης, Ιστορικός, Ομότ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
Η Σία Κοσιώνη είναι δημοσιογράφος. Αποφοίτησε από το τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συνέχισε τις σπουδές της στη Σχολή Οικονομικών του Λονδίνου όπου έλαβε το μεταπτυχιακό της με θέμα «New Media, Information and Society». Στην Αθήνα, από τις πρώτες της συνεργασίες ήταν με την Άννα Παναγιωταρέα στην εκπομπή Ουδείς Αναμάρτητος της ΕΡΤ. Παράλληλα παρουσίαζε πολιτικά δελτία ειδήσεων στον ραδιοφωνικό σταθμό SuperSport FM (νυν BwinΣΠΟΡ FM 94.6). Η επόμενή της συνεργασία ήταν με την Εφημερίδα SportDay, όπου ανέλαβε τη στήλη Media. Εκείνη την περίοδο είχε συνεργασίες και με τα περιοδικά Active και Athens Voice. Τον Μάρτιο του 2006 άρχισε να εργάζεται στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ και από τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους ξεκίνησε την παρουσίαση του κεντρικού δελτίου ειδήσεων. Από τον Ιανουάριο του 2016 μέχρι τον Ιούλιο του 2017 συμπαρουσίαζε μαζί με τον Αλέξη Παπαχελά, τον Παύλο Τσίμα και τον Τάσο Τέλλογλου την ενημερωτική εκπομπή «Ιστορίες».
Ο Θάνος Βερέμης, Oμότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ, σπούδασε Πολιτική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης και Ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (Trinity College). Το 1978 ήταν Research Associate του «Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών» (Λονδίνο), το 1983 υπήρξε επισκέπτης ερευνητής στο πανεπιστήμιο Harvard, το 1987 επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Princeton και το 1993-94 επισκέπτης καθηγητής στο St. Antony’s College της Οξφόρδης. Από το 1987 ήταν καθηγητής πολιτικής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών και από το 1988 ως το 1994 υπήρξε Διευθυντής του «Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής» (ΕΛΙΑΜΕΠ) και ως το 2000, Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ. Από το 2001 ως το 2003 ήταν Constantine Karamanlis Professor στο Fletcher School of Law and Diplomacy. Από το 2004-2010 ήταν Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας (ΕΣΥΠ). Έχουν εκδοθεί πάνω από 20 τίτλοι έργων του (βιβλία) και μεγάλος αριθμός άρθρων στα Ελληνικά και τα Αγγλικά.
Οι συναντήσεις συντονίζονται από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου Tudor Dinu, ο οποίος έχει αφιερώσει δύο δεκαετίες στη μελέτη του φαναριώτικου πολιτισμού των Ρουμανικών Χωρών, συντάσσοντας πολυάριθμα συγγράμματα αναφοράς, μεταξύ των οποίων και το πλούσια εικονογραφημένο έργο, Οι Φαναριώτες στη Βλαχία και τη Μολδαβία, Μια Ιστορία μέσω των εκκλησιαστικών προσωπογραφιών, εκδόσεις Πορφύρα, βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, 2018.
Ο Tudor Dinu είναι τακτικός καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου και επίτιμος διδάκτορας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Έχει δώσει διαλέξεις και έχει διδάξει μαθήματα ως προσκεκλημένος καθηγητής στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Θράκης, Κύπρου, Βερολίνου, Αμβούργου, Λουντ, Κιέβου, Μπρνο, Σόφιας και Φιλιππούπολης, καθώς και σε επιστημονικές εταιρείες στην Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια συμμετείχε σε σημαντικά διεθνή συνέδρια Νεοελληνικών Σπουδών (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Χανιά, Χίος, Πάρος, Κομοτηνή, Λευκωσία, Παρίσι, Γρανάδα, Λουντ, Βελίκο Τύρνοβο, Μόσχα, Τιφλίδα). Το 2014 εξελέγη και το 2018 επανεξελέγη γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών. Τα συγγράμματά του, αφιερωμένα σε θέματα βυζαντινής και νεοελληνικής φιλολογίας, ιστορίας και πολιτισμού, καθώς και στον Ελληνισμό των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών, είδαν το φως της δημοσιότητας στη Ρουμανία, Ελλάδα, Κύπρο, Γαλλία, Τσεχία, Λετονία, Ουκρανία και Γεωργία. Επίσης, ο Tudor Dinu έχει μεταφράσει στα Ρουμανικά τόσο έργα αρχαίων (Αριστοφάνης, Πλούταρχος, Ιάμβλιχος, Σενέκας, Πλίνιος ο Πρεσβύτερος), όσο και νεότερων (Γιάννης Ρίτσος, Νίκος Εγγονόπουλος, Ανδρέας Εμπειρίκος, Χρήστος Γιανναράς κτλ.) συγγραφέων. Είναι ο εκδότης της σειράς τόμων Neograeca Bucurestiensia. Ανάμεσα στις μονογραφίες του συγκαταλέγονται: Ο Ρουμάνος ηγεμόνας Μιχαήλ ο Γενναίος, ήρωας του ελληνικού έπους (2008), Δημήτριος Καντεμίρης και Νικόλαος Μαυροκορδάτος – πολιτικές και λογοτεχνικές αντιπαλότητες στις αρχές του 18ου αιώνα (2011), Το Βουκουρέστι των Φαναριωτών Α΄– Εκκλησίες, τελετές, πόλεμοι (2015), Το Βουκουρέστι των Φαναριωτών Β΄ – Διοίκηση, επαγγέλματα, εμπόριο (2017), Οι Φαναριώτες στη Βλαχία και τη Μολδαβία. Μια ιστορία μέσω των αναθηματικών τοιχογραφιών (2017) – βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, 2018 –, Το Βουκουρέστι των Φαναριωτών Γ΄ – Καθημερινός βίος, ψυχαγωγία, πολιτισμός (2020). Την Κυριακή των Βαΐων του 2018 χειροθετήθηκε από την Α. Θ. Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. κ. Βαρθολομαίο σε Άρχοντα Υπομνηματογράφο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.