Με αφορμή τα 200 χρόνια από την γέννηση του Fiodor Dostoevsky ( 1821 – 1881 ), το «Κέντρο Τεχνών Μετς», παρουσιάζει στην φιλόξενη αυλή του, την θεατρική εμπειρία «Η Επέτειος», σε σύλληψη και σκηνοθεσία Ηλία Κουνέλα. Η παράσταση εμπνέεται από τ’ απομνημονεύματα της αφοσιωμένης συζύγου του Anna Snitkina. Αναμετριέται με το χάσμα των φύλων και καταπιάνεται με την πρόκληση της θυσίας, δίνοντας στον απόλυτο συγγραφέα ένα ανθρώπινο πρόσωπο.
Άννα, θέλω να ξέρεις πως δεν σε απάτησα ούτε με τη σκέψη – Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια του Ντοστογιέφσκι στην δεύτερη γυναίκα του Άννα Σνίτκινα, που έμεινε στην ιστορία σαν ο προσωπικός του άγγελος. Μαζί φέρανε στον κόσμο τέσσερα παιδιά και πέρα από προσωπική του στενογράφος κατά την τελευταία και σημαντικότερη δημιουργική του περίοδο, υπήρξε και η εκδότριά του, κάτι που ανέδειξε την Άννα ως μία από τις πρώτες γυναίκες επιχειρηματίες της Ρωσίας. Η Άννα αφιέρωσε όλη της τη ζωή στη συγγραφική κλίση του άντρα της σηκώνοντας οχυρά σε όποιον τον εμπόδιζε να γράψει.
Μετά τον θάνατο του Ντοστογιέφσκι, προσπάθησε να αποκαταστήσει τη μνήμη του στα προσωπικά της απομνημονεύματα,επιχειρώντας ν’ αποκαθηλώσει τον σύζυγό της από τον σκοτεινό κόσμο των μυθιστορημάτων του και να υπερασπιστεί την ανθρώπινη πλευρά του, τόσο που ν’ αναμετρηθούμε με την σκέψη πως ο Ντοστογιέφσκι είναι ένας από εμάς. Αυτός είναι κι ο λόγος που από πολλούς μελετητές αμελήθηκε η οπτική της, αφού κανείς μας δεν μπορεί να φανταστεί τον μεγάλο Ρώσο συγγραφέα, να κυνηγάει για παράδειγμα την αγελάδα του γείτονα …
Σημείωμα σκηνοθέτη :
Ποιος μπορεί να ισχυριστεί πως γνωρίζει πραγματικά τον Ντοστογιέφσκι; Πολλοί θα λέγαμε πως είναι ο αγαπημένος μας συγγραφέας, πως μας ανέτρεψε τη ζωή.
Είναι εκείνος που τοποθέτησε με τον πιο περίτεχνο τρόπο το καλό και το κακό στο ίδιο μέρος του κόσμου: την ανθρώπινη ψυχή. Κατ’ αυτό τον τρόπο δεν υπάρχει καλός ή κακός, αφού για να είσαι άνθρωπος θα πρέπει πρώτα να επιδοθείς σε κάποιο εμφανές ή αφανέρωτο έγκλημα. Η ζωή για τον Ντοστογιέφσκι ξεκινάει από την στιγμή που παραδίνεσαι στην ενοχή κι η ενοχή δημιουργεί την προσβασιμότητα προς την ελεύθερη βούληση, την ανταρσία ή την μετάνοια. Δεν σημαίνει όμως πως ισχυριζόμενος τα παραπάνω, τον γνωρίζω. Η μόνη που με πείθει πραγματικά για την γνωριμία τους, είναι η Άννα Σνίτκινα. Εκείνη δεν μοιάζει με κανέναν του ήρωα, δεν επιδίδεται σε πάθη, δεν αστοχεί. Του παραστέκεται σαν άγγελος. Από τη στιγμή που την συναντά αλλάζει θεαματικά η ποιότητα του έργου του. Μαζί της γράφει όλα τα μεγάλα του κείμενα. Αυτός περπατάει πάνω κάτω στο δωμάτιο, αυτή στενογραφεί. Την επόμενη μέρα του τα φέρνει έτοιμα. Παράλληλα τον αποδέχεται όπως είναι. Αναχαιτίζει κάθε του δαιμόνιο. Καταφέρνει να δει μέσα στον συγγραφέα τον άνθρωπο, όπως ο άντρας της μέσα στο κακό το καλό ή το αντίστροφο. Όταν πρωτοδιαβάζεις τις αναμνήσεις της Άννας, σε πιάνει μια λύπη που προκαλεί υποψίες. Γρήγορα καταλαβαίνεις πως είναι αντανακλαστικό της εποχής μας. Στην πραγματικότητα δεν λυπάσαι εκείνη αλλά τον εαυτό σου, αφού σπάνια συναντάς τέτοιο μέγεθος αυταπάρνησης. Χωρίς να υποστηρίζω πως δεν υπάρχει, σίγουρα όμως αποκρύπτεται. Σ’ έναν κόσμο που έχουμε την ψευδαίσθηση πως τα μαθαίνουμε όλα, γιατί μένουν βουβές τέτοιες θυσίες; Γιατί πιστεύουμε πως δεν θα μας ενδιέφερε η αφοσίωση στην αγάπη. Πως η θυσία δεν είναι ο μόνος δρόμος για την ένωση; Αισθάνομαι πως δεν υπάρχει ομορφότερη συνθήκη στη ζωή και το θέατρο, απ’ το ν’ ακούς έναν άνθρωπο να μιλάει για έναν άλλον, με αγάπη.
Συντελεστές :
Σύλληψη – σκηνοθεσία : Ηλίας Κουνέλας
Βοηθός σκηνοθέτη : Αλέκα Τόμπρου
Εικαστικός : Γιώργος Κόρδης
Μουσική – πιάνο : Μίκα Κόρδη
Κοστούμια : Κατερίνα Χριστίνα Μανωλάκου
Ερμηνεύουν :
Από Παρασκευή 4 Ιουνίου & κάθε Πέμπτη με Δευτέρα στις 20:30