Όσα εμβρόντητοι παρακολουθούμε το τελευταίο διάστημα στον χώρο του αθλητισμού, των τεχνών και όχι μόνο, μας υπενθυμίζουν την ύπαρξη ενός εξαιρετικού βιβλίου για παιδιά, αλλά και για ενήλικες: το «Και βγάζω το καπέλο μου…» του βραβευμένου συγγραφέα Μάκη Τσίτα (Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης) σε θαυμάσια εικονογράφηση της Ντανιέλας Σταματιάδη από τις Εκδόσεις Κόκκινη κλωστή δεμένη (2018).
Έγραψε πρόσφατα η κριτικός Ανθούλα Δανιήλ στην Εφημερίδα των Συντακτών: «Στην ώρα που κυκλοφόρησε, το 2018, ήταν ένα πολύ καλό και πρωτότυπο βιβλίο που έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου σε γονείς και παιδιά. Μετά τις τελευταίες δραματικές εξελίξεις, όμως, αποδείχτηκε ένα βιβλίο προφητικό, συγκλονιστικό που όποιος το διαβάζει τώρα, ανοίγει διάπλατα τα μάτια του από την έκπληξη για το κακό που ήταν τόσο κοντά μας και δρούσε αθέατο και ανενόχλητο».
Πρόκειται για μια πρωτότυπη ιστορία που δείχνει, μέσω της λογοτεχνίας, πως ο κίνδυνος παραμονεύει παντού για τα παιδιά, μικρά αλλά και μεγαλύτερα, γι’ αυτό απαιτείται από όλους ιδιαίτερη προσοχή.
Γιατί δεν είναι μόνο οι περιπτώσεις παιδεραστίας που πρόσφατα ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, αλλά και το σοβαρό θέμα των εξαφανίσεων: σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, κάθε χρόνο τουλάχιστον 5,5 εκατομμύρια παιδιά εξαφανίζονται στον κόσμο.
Λίγα λόγια για την υπόθεση του βιβλίου :
Είναι μια όμορφη ηλιόλουστη μέρα κι ένας κύριος ξυπνάει με καλή διάθεση και βγαίνει βόλτα. Πηγαίνει στο πάρκο και κάθεται σ’ ένα παγκάκι κοντά σε τρία παιδιά που ετοιμάζονται να παίξουν το «Λύκε, λύκε» και ψάχνουν για τον τέταρτο της παρέας. Εκείνος προσφέρεται χαμογελαστός να τα βοηθήσει, γίνεται ο τέταρτος και το παιχνίδι ξεκινάει. Είναι όμως τόσο καλός όσο δείχνει; Και ήταν σωστή η απόφαση των παιδιών να τον αφήσουν να παίξει μαζί τους;
Πολλές φορές τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως φαίνονται…
Έγραψαν για το βιβλίο :
«Tο “Και βγάζω το καπέλο μου” είναι κάτι πολύ παραπάνω από ένα ωραίο παραμύθι. Είναι ένα επιβεβλημένο ανάγνωσμα για μικρούς και μεγάλους και ταυτόχρονα ένα σπουδαίο έργο τέχνης.
[…] Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν ότι πολλές φορές τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως φαίνονται. Και αυτό είναι καλύτερο να το μάθουν μέσα από ένα έργο τέχνης, ένα έργο αρμονικής συνύπαρξης λόγου και εικόνας, ώστε ποτέ να μην χρειαστεί να το μάθουν στην πράξη!».
Πελιώ Παπαδιά, περ. Ταλκ
«Ένα από τα βιβλία της χρονιάς (τουλάχιστον). Πρωτότυπο και ευρηματικό ως ιδέα, εύρυθμο και εξόχως μεστό αφηγηματικά, με υψηλή θεατρικότητα και προφανείς δυνατότητες δραματοποίησης, αγγίζει το θέμα των θεμάτων, την κορωνίδα της ασφάλειας του μικρού ανθρώπου. Ο συγγραφέας Μάκης Τσίτας (Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2014) παίρνει ένα σύνηθες στιγμιότυπο της καθημερινότητας εκατομμυρίων παιδιών (παίζουν στο πάρκο ανέμελα), παίρνει τη φυσική ροπή τους να εμπιστεύονται κάθε εμφανιζόμενο με την ετικέτα της ευγένειας και της ανιδιοτελούς προσφοράς και δημιουργεί, με αντιήρωα τον κακό λύκο που μεταμφιέζεται, ένα βαθύ ρήγμα στην άκριτη εμπιστοσύνη, στην άγνοια κινδύνου και την ελλιπή προετοιμασία των παιδιών απέναντι σε κάθε λογής κίνδυνο».
Απόστολος Πάππος, elniplex.gr
«Μέσα σε λίγες γραμμές ο Μάκης Τσίτας τα είπε όλα. Έναν από τους χειρότερους εφιάλτες παιδιών και γονέων. Ένας ξένος που με φιλική διάθεση εισχωρεί σε μικρά, ανυποψίαστα και αθώα παιδιά. Φαινόμενα της εποχής που τείνουν να γίνουν καθημερινά.
Ένα ευφυές βιβλίο ως προς την ιδέα της ιστορίας, τους χαρακτήρες και τα μηνύματα που θέλει να περάσει. Βιβλίο αφύπνισης για παιδιά και γονείς».
Ελένη Μπετεινάκη, cretalive.gr
«Ο Μάκης Τσίτας στο “Kαι βγάζω το καπέλο μου”, καταφέρνει και πάλι να ξαφνιάσει και να φέρει την ανατροπή. Ένα βιβλίο που μπορεί να κάνει τις καρδιές να χτυπήσουν δυνατά, είτε χτυπούν πίσω από μικρά είτε πίσω από μεγαλύτερα στήθη. Ένα βιβλίο που κερδίζει αβίαστα το ενδιαφέρον και γι’ αυτό καταφέρνει να περάσει άμεσα το μήνυμά του. Τα πράγματα και οι άνθρωποι δεν είναι πάντα αυτό που φαίνονται.
Όπως σε όλα τα εικονογραφημένα του βιβλία, ο συγγραφέας συνεργάζεται άψογα με την εικονογράφο, αυτή τη φορά την Ντανιέλα Σταματιάδη, για το τέλειο αποτέλεσμα».
Έρικα Αθανασίου, oanagnostis.gr
«Το εξαιρετικό αλληγορικό παραμύθι του Μάκη Τσίτα είναι σίγουρα ένα από τα βιβλία της χρονιάς. Θίγει ευαίσθητα και σκληρά κοινωνικά ζητήματα μέσα από μια ιστορία που σίγουρα γονείς και δάσκαλοι μπορούν να εξηγήσουν στα παιδιά. Ο Μάκης Τσίτας με πολύ έξυπνο τρόπο, με το εύρημα της μεταμφίεσης προειδοποιεί τα παιδιά και αφήνει τον κίνδυνο πάντα παρόντα».
Ντίνα Σαρακηνού, literature.gr
«Αν έπρεπε να ξεχωρίσουμε ένα και μόνο βιβλίο από τις δεκάδες εξαιρετικών ελληνικών τίτλων που κυκλοφόρησαν το ’18, αυτό θα ήταν το “Και βγάζω το καπέλο μου” του Μάκη Τσίτα.
Ένα βιβλίο για την επαγρύπνηση και την αφύπνιση (παιδιών και γονιών) απέναντι στους κινδύνους που υπάρχουν “εκεί έξω”, που δίχως άμεσους διδακτισμούς και υστερίες στοχεύει στο υποσυνείδητο για να περάσει το σπουδαίο αρχετυπικό μήνυμά του, όπως κάνουν άλλωστε όλα τα σπουδαία “παραμύθια” αιώνες τώρα».
Pickabbok.gr
«Ο Μάκης Τσίτας, ένας από τους πιο ευρηματικούς, οξυδερκείς και ευαίσθητους νέους συγγραφείς παιδικής λογοτεχνίας κυκλοφόρησε πρόσφατα ένα βιβλίο που απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας άνω των έξι ετών. Πρόκειται για ένα παραμύθι που θέτει ως επίκεντρο τους κινδύνους που περιβάλλουν τα παιδιά στην σύγχρονη κοινωνία».
Παναγιώτης Σκορδάς, εφ. Εμπρός
«Γι’ αυτό ο Τσίτας με αυτό το βιβλίο, καλά μελετημένο στις λεπτομέρειές του, χτυπάει καμπανάκι για γονείς και παιδιά. Η πολύχρονη εμπειρία του άλλωστε στο παιδικό βιβλίο, και όχι μόνο στο παιδικό, ο στόχος του να διδάξει και όχι απλώς να διασκεδάσει, η ικανότητά του να αξιοποιεί τις παραδοσιακές ιδέες και να τις προεκτείνει σε σημαντικές παιδαγωγικές οδηγίες, ενεργοποίησε τον μηχανισμό της αφύπνισης, παίζοντας με το επιδέξια παραλλαγμένο παραμύθι».
Ανθούλα Δανιήλ, εφ. Αυγή
«Ο Μάκης Τσίτας, πολυγραφότατος, έχει καταφέρει με μεγάλη άνεση να μας χαρίζει κείμενα τα οποία απευθύνονται άλλοτε σε μεγάλους και άλλοτε σε μικρούς αναγνώστες. Έχει άριστη γνώση της πυκνής γραφής με αποτέλεσμα τα κείμενά του να κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον».
Τούλα Ρεπαπή, periou.gr
«Ο συγγραφέας εδώ ακολουθεί τη συνταγή των παραμυθιών για την ύπαρξη του κακού αλλά καινοτομεί στο ότι ο συγκεκριμένο κίνδυνος κινείται αέναα γύρω μας. Εμείς οι ενήλικες το γνωρίζουμε, το παιδί όμως; Έτσι το βιβλίο αποτελεί καλό εργαλείο συζήτησης και ανάπτυξης προβληματισμού, χωρίς να στιγματίζει και να φωτογραφίζει οικεία πρόσωπα…κάτι που αποτελεί την πιο συχνή πηγή αντιστοίχων κινδύνων και εκεί… τα πράγματα είναι ακόμη πιο δύσκολα…».
Τασούλα Τσιλιμένη, Κείμενα
«Ο Μάκης Τσίτας, όπως απέδειξε το σπουδαίο βραβευμένο, πολυταξιδεμένο μυθιστόρημά του Μάρτυς μου ο Θεός, και η θαυμαστή επιτυχία που σημειώνει η θεατρική μεταφορά τού συγκεκριμένου έργου, έχει αδυναμία στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, κυρίως όμως στα μικρά παιδιά, και τα θέματα που τον απασχολούν έχουν ήρωες μικρά παιδιά, που τα φέρνει αντιμέτωπα με την πραγματικότητα και με τέτοιον τρόπο ώστε το ζητούμενο να προκύπτει εκ των πραγμάτων».
Ελένη Χωρεάνθη, frear.gr
«Πολλές και πολύ ενθουσιώδεις κριτικές έχουν γραφτεί το τελευταίο διάστημα για το “Και βγάζω το καπέλο μου”, το βιβλίο που έγραψε ο Μάκης Τσίτας, εικονογράφησε η Ντανιέλα Σταματιάδη και εξέδωσε η Κόκκινη Κλωστή Δεμένη. Και δικαίως, καθώς, πράγμα όχι εντελώς αυτονόητο, πρόκειται για ένα βιβλίο που δικαιολογεί και με το παραπάνω τα διθυραμβικά σχόλια που το συνοδεύουν: τολμηρό χωρίς να είναι μελοδραματικό, ανατρεπτικό χωρίς να εκβιάζει τις εντυπώσεις, λιτό κι απέριττο όπως κάθε έργο που έχει επίγνωση της αρτιότητάς του. Κι επιπλέον, ένα βιβλίο που μας αναγκάζει να σκεφτούμε με σοβαρότητα ζητήματα ουσιώδη, που έχουν να κάνουν με τα όρια, τις θεματικές και τη διαχείρισή τους».
Ελένη Γεωργοστάθη, miaforakienankairoimikrieleni.blogspot.com
«Ο συγγραφέας περνάει με τον ιδανικότερο τρόπο το μήνυμά του. Μας προσφέρει ένα ευρύ πεδίο συζήτησης με τα παιδιά μας για το τι κίνδυνοι παραμονεύουν μεταμφιεσμένοι και πως πρέπει να τους αντιμετωπίσουν σε περίπτωση που έρθουν αντιμέτωποι με αυτούς.
Θα ακούσετε πολλά γέλια κατά τη διάρκεια της απολαυστικής ανάγνωσής του αλλά η αλήθεια είναι ότι το μήνυμά του είναι σαρωτικό, άκρως εκπαιδευτικό και αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να συζητήσετε με τα παιδιά σας για μια σκληρή πλευρά της ζωής».
Λυδία Ψαραδέλλη, radioalchemy.net
«Αγαπώ ιδιαίτερα τα βιβλία που έχουν να δώσουν κάτι στα παιδιά, ένα συναίσθημα, ένα νόημα, ένα κίνητρο για να μιλήσουν… Ειδικά το κίνητρο για την έναρξη μιας συζήτησης θεωρώ ότι είναι η βασική επιτυχία ενός παιδικού βιβλίου. Το συγκεκριμένο λοιπόν κατ’ εμέ πέτυχε εξαιρετικά το σκοπό του».
Μαρία Λιόντου, mommyjammi.gr
«Μεστός λόγος, κοφτός. Αλληγορίες, κίνηση, σκηνές όλα υπολογισμένα από τον συγγραφέα. Ο Μάκης Τσίτας μοιάζει σαν με νυστέρι να έστησε το σκηνικό του αφού πρόσθεσε όλο του το νιάξιμο και την αγωνία. Ένα σκηνικό που γρήγορα το καλό, το όμορφο και το οικείο μεταμορφώνεται σε επικίνδυνο που μπορεί όμως να νικηθεί αν όλοι καιροφυλακτούμε».
Έλενα Αρτζανίδου, thinkfree.gr
«Ο Τσίτας δείχνει πως θέλει να προειδοποιήσει μικρούς και μεγάλους για το που κρύβεται ο κίνδυνος μιας σεξουαλικής κακοποίησης. Και το πετυχαίνει. Αλλά η επιτυχία του έχει μια μεγαλύτερη εμβέλεια καθώς η πράξη της αποπλάνησης παραμένει πάντα ισχυρή. Δεν είναι τα πρόσωπα –ο συγγραφέας μας ειδοποιεί– από τα οποία κινδυνεύουμε, αλλά το γενικότερο κοινωνικό πλαίσιο που περιθάλπει τη βία».
Μάνος Κοντολέων, literature.gr
«Το βιβλίο θέτει ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα μέσα από μια ιστορία με αλληγορική χροιά, εμπλέκοντας σε αυτήν παλιά και σύγχρονα πρότυπα. Μπορούν τα παιδιά να εμπιστευτούν έναν άγνωστο χωρίς να πάθουν κακό; Πολλές φορές τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται και χρειάζεται σύνεση και διορατικότητα, όμως τα μικρά παιδιά δεν έχουν. Οπότε μοιραία αυτά είναι απροστάτευτα εκτός κι αν βρεθεί στο δρόμο τους κάποιος φύλακας- άγγελος, κηδεμόνας ή προστάτης για να τα σώσει.
Ο Μάκης Τσίτας δεν χρειάζεται συστάσεις. Μέσα από λιτές, έξυπνες και ουσιαστικές ιστορίες ‘‘δείχνει’’, ανοίγει δρόμους στους μικρούς αναγνώστες, χωρίς να ηθικολογεί ή να μέμφεται».
Μίνα Ξηρογιάννη, fractalart.gr
«…είναι μια αφύπνιση στην οποία πρέπει όλοι να δηλώσουμε παρών, από τους γονείς ως τους εκπαιδευτικούς, από τους παππούδες ως τα εγγόνια. Δε ζούμε σε παραμυθένιο κόσμο δυστυχώς κι ακόμη χειρότερο ζούμε σε έναν κόσμο που ελάχιστα δικαιώνονται, όσοι με το πιο άγριο τρόπο πληγώνονται. Ένα παραμύθι εύρυθμο, θεατρικό και μεστό στην αφήγηση με την καταπληκτική εικονογράφηση της Ντανιέλας Σταματιάδη να το ολοκληρώνει».
Γεωργία Παράσχου, thessalikipress.gr
Βιογραφικό :
Ο Μάκης Τσίτας γεννήθηκε το 1971 στα Γιαννιτσά. Πήρε πτυχίο δημοσιογραφίας και συνεργάστηκε με ραδιοφωνικούς σταθμούς στη Θεσσαλονίκη. Από το 1994 ζει μόνιμα στην Αθήνα και εργάζεται στον χώρο των εκδόσεων. Διευθύνει το μεγαλύτερο ενημερωτικό site για το βιβλίο Diastixo.gr
Διηγήματα και παιδικά του βιβλία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες.
Έργα του σκηνοθέτησαν η Ρούλα Πατεράκη (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά), η Έρση Βασιλικιώτη («Θέατρο των Καιρών»), η Σοφία Καραγιάννη (Θέατρο «Vault»), ο Προμηθέας Αλιφερόπουλος (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά), η Taru Makela (Christine and Goran Schildt Foundation, Φινλανδία), ο Alexandru Mazgareanu (Θέατρο «Nottara», Ρουμανία). Στίχους του μελοποίησαν ο Γιώργος Σταυριανός, ο Τάκης Σούκας και η Τατιάνα Ζωγράφου.
Έχει εκδώσει 24 βιβλία για παιδιά και 4 για ενήλικες.
Για το μυθιστόρημά του «Μάρτυς μου ο Θεός έλαβε το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2014 (European Union Prize for Literature) και τιμήθηκε από τον Δήμο Αθηναίων, τον Δήμο Πέλλας, τον Δήμο Έδεσσας, τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Έδεσσας και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Το Μάρτυς μου ο Θεός κυκλοφορεί σε 12 ευρωπαϊκές γλώσσες, ενώ μεταφέρθηκε και στο θέατρο. Τελευταίο του βιβλίο για ενήλικες η νουβέλα «Πέντε στάσεις», που πρόκειται επίσης να μεταφερθεί στο θέατρο.